Công ty Yến sào Khánh Hoà là doanh nghiệp trực thuộc UBND tỉnh Khánh Hòa chuyên ngành quản lý, khai thác và phát triển tài nguyên yến sào. Qua 25 năm phát triển, Công ty đã khẳng định là đơn vị dẫn đầu cả nước về công tác quản lý, khai thác và bảo tồn nguồn tài nguyên yến sào đảo yến thiên nhiên. Tổ chức các hoạt động có tầm chiến lược để phát tiển bền vững, Công ty đã nghiên ứng dụng khoa học và sáng tạo kỹ thuật trong công tác quản lý, bảo vệ, chăm sóc, khai thác và chế biến yến sào. Nhiều công trình nghiên cứu khoa học của Công ty đã góp phần thiết thực không những phục vụ chiến lược phát triển bền vững của Công ty mà còn đóng góp vào sự phát triển chung của ngành nghề yến sào Việt Nam.

Đảo yến thiên nhiên Hòn Ngoại, Khánh Hòa

Tỉnh Khánh Hòa có nghề yến sào phát triển từ lâu đời với sản lượng lớn nhất và chất lượng tốt nhất trong cả nước. Trong những năm qua, từ một đơn vị ban đầu chỉ chuyên khai thác yến sào tại các đảo tự nhiên, đến nay Công ty Yến sào Khánh Hòa đã đầu tư nghiên cứu khoa học, áp dụng bí quyết kỹ thuật di đàn chim yến, phát triển hang yến mới trên vùng biển Khánh Hòa và trên toàn quốc. Công ty đã nghiên cứu sản xuất nhiều sản phẩm có giá trị từ yến sào đã đến người tiêu dùng trong nước và nhiều nước trên thế giới.

Từ năm 1990 đến nay, đội ngũ cán bộ, nhân viên, công nhân Công ty đã không ngừng nỗ lực đóng góp nhiều sáng kiến cải tiến kỹ thuật, giải pháp, nhiều đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở, cấp tỉnh, cấp nhà nước chuyên ngành về chim yến như: Giải pháp đập chắn sóng; Giải pháp lưới giảm áp lực sóng; Công trình cải tiến vật lý mái che lòng chảo hang Trống; Nghiên cứu cơ sở sinh học của việc khai thác hợp lý, bảo vệ và phát triển nguồn lợi Yến sào Khánh Hòa; Nghiên cứu nhân tố tác động đến số lượng quần thể và chất lượng tổ yến Khánh Hòa; Nghiên cứu quy trình khai thác hợp lý có hiệu quả để bảo tồn tài nguyên yến sào tại các đảo; Nghiên cứu ứng dụng các biện pháp xử lý để nâng giá trị thương mại của yến xuất khẩu; Nghiên cứu một số đặc điểm dinh dưỡng và thức ăn tự nhiên của chim yến hàng; Nghiên cứu áp dụng những biện pháp để khắc phục tác động của mưa gió đối với tổ chim yến; Nghiên cứu hoạt chất sinh học của tổ yến; Bước đầu nghiên cứu ấp nuôi nhân tạo chim yến hàng Aerodramus fuciphagus amechanus làm cở sở khoa học cho việc phát triển đàn chim yến trong nhà ở Khánh Hòa; Nghiên cứu kỹ thuật xây dựng nhà yến và nuôi chim yến trong nhà; Nghiên cứu cơ sở khoa học và đề xuất các giải pháp phát triển bền vững nghề nuôi chim yến tại Việt Nam; Khai thác và phát triển nguồn gen chim yến đảo (Aerodramus fuciphagus germani Oustalet, 1878) phục vụ phát triển bền vững nghề chim yến của Việt Nam...

Một số công trình nghiên cứu khoa học và công nghệ, sáng kiến cải tiến kỹ thuật và giải pháp tiêu biểu của Công ty Yến sào Khánh Hòa trong những năm qua

Giải pháp đập chắn sóng

Hầu hết các hang đảo nuôi chim yến hiện nay đều bị ảnh hưởng trực tiếp của sóng biển, sóng biển đánh vào hang làm chảy tổ, tăng độ ẩm trong hang ảnh hưởng tới nơi cư trú của chim yến. Giải pháp làm đập chắn sóng hay lưới chắn sóng sẽ giảm thiểu tác động của sóng biển đến hang yến, tạo môi trường sống ổn định, an toàn cho chim yến. Đối với đập chắn sóng, dùng khối tetrapod bằng xi măng cốt thép có khả năng chống ăn mòn nước biển để ngăn chặn sóng biển đập trực tiếp vào cửa hang yến. Giải pháp đã được thực hiện từ năm 2004.

Giải pháp lưới giảm áp lực sóng

Hệ thống lưới giảm áp lực sóng có tác dụng chia nhỏ lực tác động của sóng lên hang, làm giảm áp lực sóng tác động vào hang yến, bảo vệ được nơi cư trú của chim yến.

Lưới chắn sóng

Giải pháp cải tạo máy chiết nước yến và cải tạo nồi tiệt trùng nước yến

Sản phẩm nước yến sào cao cấp Sanest được sản xuất tại Nhà máy Nước giải khát cao cấp (NGKCC) Yến sào theo công nghệ hiện đại phối hợp với phương thức chế biến cổ truyền trong dân gian trên dây chuyền thiết bị tự động nhập từ Châu Âu. Đội ngũ kỹ sư nhà máy NGKCC Yến sào đã nghiên cứu cải tiến nồi hơi tiệt trùng phù hợp và tiết kiệm chi phí cao. Giải pháp đã giúp giữ nguyên giá trị dinh dưỡng của yến sào trong quá trình chế biến, tiết kiệm cho đơn vị 100 triệu đồng. Giải pháp đạt giải khuyến khích Hội thi Sáng tạo Khoa học Kỹ thuật tỉnh lần thứ III (2008-2009).

Sáng kiến ứng dụng hệ thống camera IP giám sát an ninh trên đảo yến bằng năng lượng xanh

Tỉnh khánh hòa có 32 đảo yến, 169 hang yến trải dài từ Vạn Ninh đến Cam Ranh. Để quản lý, Công ty đã lắp đặt hệ thống camera IP các vị trí quan trọng của các đảo yến: Hòn Nội, Hòn Ngoại, Hòn Hố, Hòn Chà Là, Hòn Đụn,… nhằm nắm bắt nhanh tình hình thực tế các đảo nhanh chóng và kịp thời. Hệ thống camera đưa vào hoạt động tạo điều kiện thuận lợi trong công tác quản lý từ xa, bảo vệ nguồn tài nguyên quí hiếm yến sào, tiết kiệm nguồn nhân lực, chi phí trong công tác bảo vệ các đảo yến và bảo vệ môi trường, phát triển bền vững bầy đàn chim yến. Giải pháp đạt giải khuyến khích Hội thi Sáng tạo Khoa học Kỹ thuật tỉnh lần thứ III (2008-2009).

Giải pháp nghiên cứu công nghệ sản xuất tinh chất yến sào, ứng dụng đưa vào nhân kem của bánh cao cấp yến sào Sanest Cake

Sản phẩm bánh Sanest Cake là loại bánh duy nhất trên thị trường được làm từ đặc sản là yến sào. Sản phẩm được sản xuất trên dây chuyền của CHLB Đức theo quy trình đồng bộ. Đây là công nghệ mới với sự kết hợp độc đáo giữa các nguyên liệu chế biến có chất lượng ngoại nhập từ Hoa Kỳ và Châu Âu với nguyên liệu yến sào được khai thác trực tiếp từ đảo yến sào Khánh Hòa tạo nên sản phẩm bánh Yến sào cao cấp Sanest Cake, sản phẩm đã đến với người tiêu dùng trong nước. Giải pháp đạt giải khuyến khích Hội thi Sáng tạo Khoa học Kỹ thuật tỉnh lần thứ III (2008-2009)

Công trình cải tiến vật lý mái che lòng chảo hang Trống

Giải pháp cải tiến mái che lồng chảo hang Trống đảo yến Hòn Ngoại có giá trị rất lớn ứng dụng vào thực tiễn bảo vệ phát triển tài nguyên yến sào, làm tăng sản lượng và chất lượng sản phẩm. Giải pháp đã tăng cao sản lượng tại hang, chiếm 60% sản lượng tại đảo A1 – Hòn Nội, số lượng quần đàn chim yến tại hang gia tăng hàng năm, tốc độ làm tổ của chim tại hang tăng cao, hơn 1.000 tổ mỗi năm, giá trị tăng hàng năm hơn 500 triệu đồng và môi trường sinh thái tại hang được cải thiện tối ưu. Với thực tiễn áp dụng thành công của giải pháp, Công ty đã làm mái che nơi các hang có lòng chảo tại các đảo A2, A3, A4, A6 và tại các tỉnh bạn với kết quả rất khả quan. Đề tài đạt giải 3 Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh Khánh Hòa lần II năm 2006-2007, đạt giải 3 toàn quốc, giải VIFOTEC năm 2007-2008.

Mái che lòng chảo hang Trống

Hang trú đông cho chim yến

Hầu hết các hang yến đều bị ảnh hưởng khi có bão xảy ra, vì vậy cần thực hiện các giải pháp bảo vệ an toàn cho đàn chim yến khi có thiên tai xảy ra. Nhà trú đông trên đảo yến là giải pháp tối ưu để bảo vệ an toàn cho quần đàn chim yến, khi có bão xảy ra chim yến sẽ vào nhà trú đông ẩn nấp khi đó chúng sẽ được bảo vệ an toàn. Qua đó cho thấy hang trú đông có vai trò vô cùng quan trọng, góp phần bảo đảm phát triển ổn định quần thể chim yến đảo. Giải pháp đã được thực hiện từ năm 2012

Xây hang trú đông tại hang yến bảo vệ an toàn cho đàn chim yến vào mùa mưa bão

Đặc biệt, từ năm 2000 đến nay với sự hỗ trợ của khoa học kỹ thuật tiên tiến, công tác nghiên cứu phát triển quần thể đàn chim yến hàng của Công ty Yến sào Khánh Hòa đã đạt được nhiều thành quả quan trọng. Qua khảo sát cho thấy nhiều đảo trong vùng biển Khánh Hòa từ Vạn Ninh đến Cam Ranh có cấu trúc tương đối phù hợp cho yến cư trú nhưng không có chim yến sinh sống tại các hang đó. Công ty đã nghiên cứu di đàn chim yến đến các đảo, hang mới để lập đảo yến mới, hang yến mới. Thành công của đề tài đã hình thành luận điểm khoa học mới về sự phát triển của quần thể chim yến, xây dựng nguyên lý phát triển hang yến mới, đảo yến mới để tăng nhanh quần thể chim yến hàng, là tiền đề để phát triển quần thể đàn chim yến tại các đảo trong tỉnh Khánh Hòa và các địa phương trên toàn quốc.

Công trình kỹ thuật phát triển hang yến mới gắn liền với các giải pháp tăng nhanh quần thể chim yến hàng Aerodramus fuciphagus Germani

Công ty đã di dàn chim yến thành công, từ 8 đảo yến với 40 hang yến, đến nay Công ty đã di đàn, nhân đàn quần thể chim yến thành công với 24 đảo 129 hang yến mới, nâng tổng số hang yến lên đến 169 hang với 32 đảo yến. Hiện nay, công ty đang triển khai áp dụng trên diện rộng toàn bộ các hang còn diện tích làm tổ trên vách hang tại các đảo yến do Công ty quản lý. Công trình nghiên cứu của Công ty đã đạt giải nhì Hội thi sáng tạo Khoa học Kỹ thuật tỉnh Khánh Hòa lần III năm 2008 – 2009.

Hang đảo yến mới Đông Tằm – Khánh Hòa

Quy trình công nghệ, kỹ thuật ấp nở nhân tạo và nuôi chim Yến Hàng qua từng giai đoạn phát triển

Công ty đã thực hiện thành công Dự án “Thực nghiệm nuôi chim yến trong nhà để lấy tổ” từ năm 2004, làm cơ sở cho việc xây dựng, hoàn chỉnh từ khâu ấp nuôi nhân tạo, nguồn thức ăn dinh dưỡng, khoáng chất, qui trình nuôi theo từng giai đoạn phát triển. Công ty thực hiện hợp đồng tư vấn và chuyển giao công nghệ nuôi chim yến cho các tổ chức và cá nhân trên toàn quốc. Với công trình này, Công ty đã đạt các giải thưởng cao trong và quốc tế  như giải nhất VIFOTEC năm 2007 - 2008 và Huy chương Bạc Hội thi sáng tại kỹ thuật quốc tế tại Hàn Quốc năm 2009.

Chim yến con mới nở

Đề tài khoa học cấp tỉnh “Bước đầu nghiên cứu ấp nuôi nhân tạo chim yến hàng Aerodramus Fuciphagus Amechanus làm cơ sở khoa học cho việc phát triển đàn chim yến trong nhà ở tỉnh Khánh Hòa”

Đề tài đã nghiên cứu, phân tích về đặc điểm sinh học sinh sản của chim yến Aerodramus fuciphagus amechanus làm cơ sở cho việc ấp nuôi nhân tạo; ấp nuôi nhân tạo trứng chim yến; kỹ thuật chăm sóc chim con; xây dựng phương pháp cho chim bay; tổng hợp tư liệu bước đầu đưa ra phương pháp ấp nuôi nhân tạo chim yến hàng Aerodramus fuciphagus amechanus. Năm 2010 đề tài được Hội đồng khoa học cấp tỉnh đánh giá nghiệm thu đạt loại xuất sắc.

Đề tài khoa học cấp tỉnh“Nghiên cứu kỹ thuật xây dựng nhà yến và hoàn thiện quy trình nuôi chim yến trong nhà”

Từ năm 2011-2014, Công ty đã triển khai: Nghiên cứu đặc điểm sinh học sinh sản chim yến trong nhà; Nghiên cứu kỹ thuật xây dựng nhà yến; Xây dựng quy trình kỹ thuật nuôi chim yến trong nhà; Nghiên cứu các vật liệu, dung dịch, hợp chất, thiết bị dùng trong xây dựng và lắp đặt trong nhà yến; Nghiên cứu kỹ thuật nuôi chim con và phát triển bầy đàn chim yến nuôi trong nhà. Tháng 01 năm 2014 đề tài được Hội đồng Khoa học cấp tỉnh nghiệm thu đạt loại xuất sắc.

Bên trong nhà yến của Công ty Yến sào Khánh Hòa

Đề tài cấp nhà nước: “Nghiên cứu cơ sở khoa học và đề xuất các giải pháp phát triển bền vững nghề nuôi chim yến tại Việt Nam”

Đề tài thực hiện từ năm 2011-2014, đánh giá hiện trạng nguồn lợi, điều kiện tự nhiên, môi trường, nguồn thức ăn tự nhiên để phát triển nghề nuôi chim yến Việt Nam; Các giải pháp khoa học công nghệ, quản lý phù hợp để phát triển các vùng nuôi chim yến kết hợp bảo vệ an ninh quốc phòng. Đề tài được Hội đồng khoa học cấp Nhà nước đánh giá đạt loại Khá.Kết quả đề tài đang được triển khai nhiều tỉnh trong nước.

Đề tài khoa học cấp nhà nước “Khai thác và phát triển nguồn gen chim yến đảo (Aerodramus fuciphagus germani Oustalet, 1878) phục vụ phát triển bền vững nghề chim yến của Việt Nam”

Đề tài thực hiện từ năm 2014 - 2017, mục tiêu của đề tài khai thác và phát triển nguồn gen chim yến đảo phục vụ bảo tồn an toàn nguồn gen và phát triển bền vững nghề chim yến của Việt Nam. Đề tài là công trình nghiên cứu đầy đủ về đa dạng di truyền và những nghiên cứu tiếp theo của chim yến. Những kinh nghiệm và kết quả của đề tài sẽ hình thành phương pháp luận về nghiên cứu đa dạng quần thể, bước đầu hình thành chiến lược bảo tồn gen hoặc chọn giống trên các loài chim yến có giá trị kinh tế ở Việt Nam.

Dự án “Phục hồi, phát triển, quản lý và bảo vệ quần thể chim yến hàng tại các hang đảo vùng ven biển tỉnh Phú Yên”.

Trước khi triển khai thực hiện dự án, các hang đảo vùng ven biển Phú Yên hầu như không có chim yến sinh sống và làm tổ, khi triển khai đồng loạt các giải kỹ thuật như phát triển hang đảo yến mới, di đàn tại một số hang kết quả đã có chim yến sinh sống ổn định và cho tổ, sản lượng ngày càng tăng cao. Các giải pháp kỹ thuật được triển khai phù hợp với đặc điểm vùng biển Phú Yên với kết quả rất khả quan. Kết quả đạt được là thành công bước đầu, làm nền tảng quan trọng cho sự phát triển quần thể chim yến hàng và chính thức hình thành đảo yến Phú Yên.

Có thể khẳng định, chặng đường phát triển sản xuất kinh doanh bền vững của Công ty Yến sào Khánh Hòa trong 25 năm qua gắn liền với hoạt động nghiên cứu khoa học, sáng kiến cải tiến kỹ thuật, giải pháp... cấp cơ sở, cấp tỉnh, cấp nhà nước của các thế hệ cán bộ công nhân viên Công ty. Kết quả các hoạt động nghiên cứu khoa học đã giúp công ty làm chủ các bí quyết công nghệ như phát triển các hang đảo yến mới, nhân đàn, di đàn, đa dạng sản phẩm từ yến sào, xây dựng hệ thống tài liệu khoa học quý về ngành nghệ yến sào... Các sản phẩm nghiên cứu khoa học của Công ty đã ứng dụng vào thực tiễn phát triển bền vững nghề yến sào tại tỉnh Khánh Hòa và nhân rộng ứng dụng rộng rãi tại nhiều tỉnh trong nước.

Với những thành công trong công tác nghiên cứu khoa học, Công ty Yến sào Khánh Hòa vinh dự nhận được nhiều giải thưởng cao quý như: Giải nhất VIFOTEC Hội thi sáng tạo Khoa học Kỹ thuật toàn quốc lần thứ IX (2007 - 2008), Huy chương Bạc Hội thi sáng tại kỹ thuật quốc tế tại Hàn Quốc năm 2009 và nhiều giải thưởng khác. Những kết quả nghiên cứu khoa học trong những năm qua của Công ty đã góp phần xứng đáng vào thành quả phát triển bền vững, năm 2015 Công ty Yến sào vinh dự được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu ANH HÙNG LAO ĐỘNG thời kỳ đổi mới./.

Th.S Hoàng Thị Lệ Hà

KS. Lương Công Bình